Η οικογένεια Μπαρτζώκα κατάγεται από το Συρράκο της Ηπείρου και όπως είναι φυσικό είναι βλάχικης καταγωγής, γιατί το Συρράκο ήταν άπαντες οι κάτοικοί του Βλαχόφωνοι. Η ιστορία της παραπάνω οικογένειας ξεκινά από το 1810, όπου δύοαδέρφια, ο Ιωάννης και ο Στέργιος γεννήθηκαν στην παραπάνω κωμόπολη, από την οικογένεια των οπλαρχηγών Σπύρο και Γιώτη Μπαρτζώκα περί το 1810. 

Εκεί έζησαν τα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής τους και μετά αναγκάστηκαν να φύγουν από τα γεγονότα που μεσολάβησαν το 1821, όπου οι Τουρκαλβανοί κατέστρεψαν κυ-ριολεκτικά το Συρράκο και σκότωσαν όσους από τους κατοίκους μπόρεσαν. Όσοι διασώθηκαν αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε ορεινότερα μέρη, στις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου, στα δυτικά ορεινά χωριά των Γρεβενών. Τότε οι δύο αδερφοί Μπαρτζώκα, Στέργιος και Γιάννης εγκαταστάθηκαν στο χωριό (Βοδεντσκό) Πολυνέρι και εκεί έζησαν περίπου 35 χρόνια μέχρι το 1854. Σε άλλο μέρος του βιβλίου αναφέρω τους λόγους που τους ανάγκασαν να εκπατρισθούν από την προσωρινή έστω πατρίδα τους, και να καταφύγουν σε νέο πιο ασφαλές μέρος, στα χωριά μας. Όταν ήρθαν εδώ και οι δύο ήταν παντρεμένοι και είχαν δημιουργήσει οικογένειες. Οι γυναίκες τους ήταν από τα ίδια μέρη, χωρίς να έχουμε στοιχεία για το ποιές ήταν αυτές.

Ο μεγαλύτερος αδερφός ήταν ο Γιάννης, ο οποίος είχε δύο γιους: τον Κώστα και το Μιχάλη. Και των δύο τις συζύγους τους δεν τις γνωρίζουμε. Του Μιχάλη τη δεύτερη σύζυγο την προσφωνούσαν Μανίτσα, και αυτό το γνωρίζω, διότι ήταν η γιαγιά του πατέρα μου και μητέρα του παππού μου, γιατί ο Μιχάλης ήταν άτεκνος και αφού η πρώτη γυναίκα του πέθανε και ξαναπαντρεύτηκε την Μανίτσα, όπως αναφέραμε παραπάνω, η οποία και αυτή ήταν χήρα αλλά έφερε μαζί της και το μοναδικό της παιδί που είχε από τον πρώτο της σύζυγο το Νικόλαο Τσιώμπρα. Από εδώ και πέρα σταματά η οικογένεια Μιχάλη Μπαρτζώκα και ξεκινά η οικογένεια Τσιώμπρα που θα τη δούμε στη συνέχεια. Ο Κώστας, ο μεγαλύτερος αδερφός του Μιχάλη που αναφέραμε, απόκτησε τέσσερεις γιους και μια κόρη, την οποία πάντρεψε στη γειτονική Βλάστη με τον Νίκο Βλαχοδήμο. Τους τέσσερεις αδερφούς της θα εξετάσουμε με τη σειρά τον καθένα. Πρώτος αδερφός ήταν ο Γιάννης που τη σύζυγό του δεν την γνωρίζουμε, αλλά ξέρουμε πως είχαν τέσσερα παιδιά: τον Κώστα με σύζυγο τη Μαρία Μπίζα, άτεκνοι αλλά υιοθέτησαν δυο συγγενικά τους παιδιά. Το Γιάννη που είχε σύζυγο τη Στεργιανή Ρουκά και τη Σουλτάνα με σύζυγο το Γεώργιο Ν. Κουρκούτα.

Δεύτερο παιδί του Γιάννη ήταν ο Νικόλαος και είχε σύζυγο τη Θωμαή Βαβούρα από τη Βλάστη και είχαν πέντε κόρες και ένα γιο: τη Σουλτάνα, Ελευθερία, Ειρήνη, Χρυσούλα, Αργύρη και τη Γεωργία. Οι δυο κόρες του Γιάννη Μπαρτζώκα ήταν η Μαρία σύζυγος Ιωάννη Γεωργαλά και η Ελένη σύζυγος Ιωάννη Γκάτσου (Λιώνα). Πάμε τώρα στο δεύτερο γιο του Κώστα Μπαρτζώκα που είναι ο Μιχάλης. Είχε σύζυγο τη Γιαννούλα Ζαλοκώστα και είχαν τρεις γιους και τρεις κόρες: πρώτη ήταν η Καλλίνω με σύζυγο τον Απόστολο Ρουκά (Τσιοφοτίλα), δεύτερη η Ασπασία με σύζυγο κάποιον Κυρατζή από το Πολυνέρι Γρεβενών, τρίτος ο Κωνσταντίνος με σύζυγο την Ελένη Παλιούρα από τη Βλάστη και παιδιά τους ήταν: ο Μιχάλης, ο Αθανάσιος, η Γιαννούλα, η Σουλτάνα και η Χρυσούλα.

Τέταρτο παιδί τους ήταν ο Δημήτριος με σύζυγο την Γλυκερία Κολέτσα από τη Βλά-στη και παιδιά τους η Ευαγγελία, η Παρασκευή, ο Μιχάλης, ο Αθανάσιος και ο Νίκος.

Πέμπτο παιδί του Μιχάλη ήταν ο Γιάννης με σύζυγο την Ειρήνη Σπανογιώργου από τη Βλάστη και παιδιά τους: ο Μιχάλης, η Στέλλα και ο Νίκος.

Και τελευταίο παιδί του Μιχάλη ήταν η Σταμούλω που είχε σύζυγο το Στέργιο Νταμπίζα από τη Βλάστη. Τρίτος γιος του Κωνσταντίνου Μπαρτζώκα ήταν ο Αναστάσιος (Σιούλης) ο οποίος παντρεύτηκε και δεύτερη φορά. Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Δέ-σπω Βαβούρα και απόκτησαν τρεις γιους: το Γιάννη (Πάκα), τον Κώστα (Γκαλάκο) και το Μιχάλη (Μίχο) 

Η δεύτερη σύζυγός του ήταν από τη Βλάστη και ο πρώτος της σύζυγος ήταν κάποιος Μπαλαχτσής και μαζί της έφερε δυο παιδιά: τον Αδάμο και τη Σιάνα, και με το νέο της σύζυγο απέκτησαν άλλα τρία παιδιά: το Νικόλαο, το Δημήτριο και τη Ζωή (Γκίτσα), αλλά και μια ακόμη κόρη που δεν γνωρίζω το όνομά της, μάλλον Καλλιόπη.

Και τέταρτος γιος του Κωνσταντίνου Μπαρτζώκα ήταν ο Απόστολος (Τόλιος). Το όνομα της συζύγου του ήταν Θωμαή χωρίς να γνωρίζω περισσότερα στοιχεία. Ο Απόστολος με τη Θωμαή απόκτησαν δυο παιδιά: την Ελένη που ήταν παντρεμένη στη Βλάστη με το Νικόλαο Γκιόλντα, και το άλλο παιδί του Αποστόλου ήταν ο Πούλιος και σύζυγος του ήταν η Γλυκερία Παλιοκώστα από τη Βλάστη και παιδιά τους ήταν: πρώτος ο Απόστολος, ακολουθεί η Θωμαή, η Κωνσταντίνα, η Βασιλική (Κούλα) και η Βιργινία. Αυτή είναι η οικογένεια του ενός από τους δυο γιους, του Ιωάννη Μπαρτζώκα, του Κώστα.

Ας πάμε τώρα στον άλλο αδερφό, τον Στέργιο. Από ό,τι γνωρίζουμε από την παράδοση, ο Στέργιος είχε ένα γιο τον Κώστα ο οποίος και αυτός είχε ένα γιο το Στέργιο. Ο Στέργιος Μπαρτζώκας (ράφτης) είχε σύζυγό του την Ελένη Κωνσταντούλα (Νάνου) από τη Βλάστη, και παιδιά τους ήταν ο Γιάννης που τον βλέπουμε να είναι γραμμένος στη στήλη των υπέρ πατρίδας πεσόντων, γιατί σκοτώθηκε στη Μικρά Ασία το 1922. Δεύτερος γιος του ήταν ο Κωνσταντής με σύζυγο την Καλλιόπη Δ. Καραγιώργου και παιδιά τους είναι ο Γιάννης, η Ελένη, ο Θεοφάνης, ο Στέργιος και η Σουλτάνα.

Το τρίτο παιδί του Στέργιου ήταν ο Ζήσης, ήταν παντρεμένος με την Ειρήνη Σ. Μπέλλου και παιδιά τους είναι ο Στέργιος, ο Γιάννης και η Θωμαή, η οποία σκοτώθηκε από έκρηξη χειροβομβίδας που περιεργαζόταν σε ηλικία 9 χρονών το 1962. Ο Στέργιος Μπαρτζώκας (ράφτης) είχε και μια κόρη την οποία πάντρεψε στη Βλάστη με τον Νικόλαο Μητρούλη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οικογένεια Μπαρτζώκα κατάγεται από αρματολική οικογένεια και πολλά από τα μέλη της είναι γεροδεμένοι άνθρωποι και διακρίνονται για την παλικαριά τους, και πολλά από τα μέλη της τελευταίας γενιάς ανήκουν στον αθλητικό χώρο.

Ένα δημοτικό μας τραγούδι που τραγουδιέται μέχρι και σήμερα στο Συρράκο της Ηπείρου απ’ όπου κατάγονται οι Μπαρτζωκαίοι, είναι το παρακάτω.

Ασκώθηκα πολύ ταχιά ο μαύρος απ’ τον ύπνο
Παίρνω νερό και νίβομαι φορώ και τάρματά μου
Και πήρα δίπλα τα βουνά κι ορθά τα κορφοβούνια.
Ακούω τα πεύκα που βροντούν και τις οξιές που τρίζουν
Και τα γιατάκια των κλεφτών που κλαιν τον καπετάνιο.
Ακούω που βόγκαε κι έκλαιγε ο Γιώτης ο Μπαρτζώκας
Πού ’στε παιδιάμ δεν φαίνεστε τρεις μέρες και τρεις νύχτες
Ελάτε να με βγάλετε απ’ τα πικρά λαγκάδια
Τι εδώ οι λύκοι θα με φαν, τ’ αρκούδια θα με πνίξουν.
Για πιάστε με να σηκωθώ και βάλτε με να κάτσω.
Φέρτε μου και τον ταμπουρά πικρά να τον λαλήσω
Να τον λαλήσω και να ειπώ το μαύρο μου τραγούδι
Μουστάκι μου κατάμαυρο και φρύδια μου μεγάλα
Κα συ τσιαμπά περήφανε που φτάνεις ως τη μέση
Θα να σας φάει η μαύρη γη θα λιώσετε στο χώμα
Κλάφτε με παλικάρια μου πικρά και σαν πεθάνω
Εδώ να μη με θάψετε στον έρημο τον τόπο
Μα να με βγάλετε ψηλά σε μια ψηλή ραχούλα
Και μνήμα να με φτιάσετε νάνε πολύ μεγάλο
Να στέκω ορθός να πολεμώ και δίπλα να γεμίζω
και στη δεξιά μου τη μεριά ν’ αφήσετε παραθύρι
να κρούει ο ήλιος το ταχύ τη νύχτα το φεγγάρι
να βλέπω πότ’ είν άνοιξη και πότε καλοκαίρι
κι όντας οι κλέφτες θα περνούν να με καλημερίζουν.

Σήμερα οι οικογένειες των Μπαρτζωκαίων είναι αρκετές δεκάδες και ζουν στη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, στην Αθήνα μέχρι και το εξωτερικό.

 ΠΙΣΩ