Αγαπητοί συγχωριανοί Ναματιανοί και αγαπητοί συμπατριώτες,

Πριν ακριβώς από 50 χρόνια, το έτος 1962, σε ετούτον εδώ τον τόπο, μπροστά στο Μνημείο των Πεσόντων Ναματιανών, είχαμε τιμήσει τα παιδιά μας, που θυσιάστηκαν στους πολέμους, και γιορτάσαμε ταυτόχρονα τότε, με λαμπρότητα, το ιωβηλαίο της λευτεριάς, την Πεντηκονταετηρίδα, τα 50 χρόνια δηλαδή της απελευθέρωσης των Ναμάτων (1912-1962) από τον Οθωμανικό ζυγό, ο οποίος κράτησε εδώ σε εμάς, στην Βόρεια Ελλάδα, 500 χρόνια (1430-1912). Ο υποφαινόμενος, ως δάσκαλος του Σχολείου μας τότε, εκφώνησα τον πανηγυρικό της ημέρας μπροστά στους μαθητές και σε όλους τους Ναματιανούς, που τιμούσαν εκείνο το εξαιρετικό γεγονός για το χωριό μας*. (*Δες το ακριβώς προηγούμενο κείμενο «Ειδήσεις Ναμάτων»).

Σήμερα, το έτος 2012, 50 χρόνια μετά την γιορτή του πρώτου ιωβηλαίου, μαζευτήκαμε και πάλι όλοι μαζί, στον ίδιο ναματιανό τόπο, για να τιμήσουμε τους πεσόντες μας και κυρίως για να γιορτάσουμε το διπλό ιωβηλαίο της λευτεριάς, την Εκατονταετηρίδα, τα 100 χρόνια της απελευθέρωσης των Ναμάτων από τον Οθωμανικό ζυγό (1912-2012). Και περιποιεί για μένα ιδιαίτερη τιμή, που είμαι και πάλι ο ομιλητής της σημερινής αυτής διπλής γιορτής, της τιμής των ηρώων μας και της Εκατονταετηρίδας της λευτεριάς μας.

Στα 100 αυτά χρόνια ελευθερίας που πέρασαν, η λευτεριά δεν ήταν μόνον το τέλος των πολεμικών αγώνων ενάντια στους Οθωμανούς Τούρκους μετά από 500 χρόνια σκλαβιάς. Ήταν η απαρχή νέων αγώνων για την διατήρηση αυτής της λευτεριάς. Έγινε δηλαδή και σε μας αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας: «Του φυλάξαι τα αγαθά χαλεπώτερον του κτήσασθαι», που θα πει με απλά λόγια: «Το να φυλάξης τα αγαθά είναι πολύ πιο δύσκολο από του να τα αποκτήσης»!... Γι’ αυτό και όλα αυτά τα 100 χρόνια ελευθερίας ήταν μία γεμάτη εκατονταετία, ένας ολόκληρος αιώνας, από αγώνες γι’ αυτήν την λευτεριά. Και οι πεσόντες Ναματιανοί, οι παππούδες μας, οι πατεράδες μας και τα παιδιά μας, που τιμούμε όλοι μαζί εδώ σήμερα, θυσιάσθηκαν γι’ αυτόν τον ατέρμονο αγώνα διατήρησης αυτής της αποκτηθείσας ελευθερίας.

Οι αγώνες αυτοί δεν ήταν ένας και δυό. Ήταν πολλοί και πολλαπλοί. Και τα παιδιά των Ναμάτων μετείχαν σε όλους αυτούς τους αγώνες διάσωσης της ελευθερίας και της τιμής του τόπου μας και των πεπρωμένων του Γένους μας. Και για να τους υπενθυμίσουμε εδώ μόνον ονομαστικά, στα 100 αυτά χρόνια που πέρασαν, οι πόλεμοι και οι αγώνες, στους οποίους μετείχαν οι πεσόντες μας, ήταν: οι δύο Βαλκανικοί πόλεμοι, ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, η Μικρασιατική εκστρατεία και η Μικρασιατική καταστροφή, ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος, η Γερμανική κατοχή και ο Εμφύλιος, ο πόλεμος στην Κορέα και η Εισβολή στην Κύπρο. Δέκα διαφορετικοί πόλεμοι με έναν κοινό πάντοτε στόχο, την διατήρηση της περιπόθητης αποκτηθείσας λευτεριάς!... Και το χωριό μας πρόσφερε αυθόρμητα σε όλους αυτούς τους αγώνες ανεξαιρέτως έμψυχο υλικό και κατέβαλε βαρύ τίμημα θυσιών και βαρύ φόρο αίματος σε αυτούς τους κοινούς αγώνες. Και ο δικός μας φόρος αίματος είναι οι πεσόντες Ναματιανοί, που αποτελούν ζύμη του ελληνικού φυράματος και που τιμούμε εδώ σήμερα, όπως και κάθε χρόνο. Και θα τους τιμούμε με υπερηφάνεια πάντοτε. Γιατί «εμείς οι Έλληνες, έλεγε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, είμαστε βαπτισμένοι στο νερό, αλλά είμαστε βαπτισμένοι και στο αίμα». Και η ιστορική μνήμη διατηρείται έντονα εκεί, όπου χύνεται όλο και πιο πολύ το αίμα...

Σε αυτούς τους νεκρούς που τιμούμε σήμερα, θα ήταν παράλειψη να μην προσθέσουμε και έναν ακόμη, παρ’ όλο που δεν έπεσε σε πεδίο της μάχης, τον Στέργιο Μαρκούση ή Δαλαπάσχο, που έφυγε πριν από λίγα χρόνια από κοντά μας (1996), ο οποίος συνετέλεσε κατά πολύ, ώστε το χωριό μας να περάση αναίμακτα από αδελφικό αίμα σε εκείνη την δύσκολη περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.

Γι’ αυτό σήμερα και εφέτος, η γιορτή μας εδώ είναι λαμπρή, γιατί είναι διπλή. Είναι Μνημόσυνο ηρωϊκώς πεσόντων Ναματιανών και Εκατονταετηρίδα λευτεριάς για τα Νάματα. Και εμείς, όλοι οι Ναματιανοί μαζί, μπροστά στους νεκρούς της λευτεριάς μας, λέμε έτσι απλά, ότι θα τους κρατήσουμε στην μνήμη μας, την ατομική και την συλλογική, μαζί με την θυσία τους, και στην καρδιά μας το θυσιαστικό τους πνεύμα στο κατώφλι αυτό και στο ξεκίνημα της δεύτερης εκατονταετίας διατήρησης της λευτεριάς μας για τους αγώνες που ξεκινούν..., και ήδη ξεκίνησαν... Οι νεκροί περιμένουν...